Leczenie żylaków – jak skutecznie i świadomie wyleczyć żylaki?

Leczenie żylaków może przynieść bardzo dobre skutki, zwłaszcza jeśli podejmiemy odpowiednie działania na wczesnym etapie ich rozwoju. Istnieją różne metody radzenia sobie z żylakami, a wybór tej najlepszej zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania zmian. Niezależnie jednak od tego, kiedy zauważymy, że żylaki mogą stać się naszym problemem, warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże nam wdrożyć właściwe leczenie. Pamiętajmy, że w przypadku takich zmian objawy kosmetyczne nie są największym zmartwieniem. Żylaki mogą bowiem prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń.

Spis treści:

1. Od czego zależy skuteczne leczenie żylaków?
2. Kompresjoterapia i pończochy uciskowe na żylaki
3. Leczenie farmakologiczne – co powinny zawierać leki bez recepty?
4. Skuteczne maści na żylaki
5. Czym powinny cechować się dobre tabletki na żylaki?
6. Domowe sposoby na żylaki i leczenie domowe
7. Mało inwazyjne leczenie zabiegowe
8. Leczenie chirurgiczne i operacyjne

Skuteczne leczenie żylaków zależy od wybranej metody

Mnóstwo osób zgłasza się do specjalisty dopiero w momencie, gdy żylaki są już bardzo duże i powodują uporczywy dyskomfort. Zazwyczaj do tego pojawia się silny ból nóg, czy utrzymujący się przez dłuższy czas obrzęk. Prawda jest jednak taka, że gdy chodzi o żylaki nóg, leczenie należy zacząć już przy pojawieniu się pierwszych objawów niewłaściwego działania układu żylnego kończyn dolnych.

Drętwienie, pieczenie, swędzenie i uczucie ciężkości nóg, a do tego opuchlizna, zwłaszcza w okolicy kostek. To dolegliwości, które pojawiają się najczęściej wieczorami, po całym dniu pracy i znikają po nocnym wypoczynku. Większość z nas nie kojarzy ich bezpośrednio z żylakami, a są to pierwsze sygnały ostrzegawcze, które powinny nas skłonić do podjęcia działań hamujących postęp dysfunkcji naszego układu krążenia. Nasilające się objawy, pękające naczynka i pajączki na nogach, a w końcu rozwinięte żylaki to już natomiast zmiany, które powinny nas wręcz zmusić do odwiedzenia gabinetu lekarskiego.

A zatem co jest dobre na żylaki? Sposób leczenia zależy oczywiście od stopnia zaawansowania zmian zachodzących w naszym układzie żylnym. W początkowej fazie rozwoju choroby wystarczające jest leczenie zachowawcze, obejmujące terapię uciskową, stosowanie specjalnych preparatów na żylaki, czy korzystanie z domowych sposobów łagodzenia objawów tego schorzenia. Kiedy jednak zmiany są już poważne, lekarz może zdecydować o konieczności przeprowadzenia mało inwazyjnego zabiegu lub operacji.

Kompresjoterapia – leczenie uciskowe żylaków

Kompresjoterapia stosowana jest przede wszystkim w leczeniu niewydolności żył kończyn dolnych, przy owrzodzeniach żylnych nóg oraz profilaktycznie, gdy pacjentowi grozi zakrzepica żył głębokich. Leczenie uciskowe znacząco poprawia krążenie krwi, pozwala zmniejszyć średnicę żył oraz zwiększa wydolność zastawek żylnych, dzięki którym krew z nóg może swobodnie odpływać do serca. Ucisk zastosowany przy żylakach zapobiega również zaleganiu w nich krwi.

W kompresjoterapii wykorzystuje się różnego typu wyroby uciskowe, takie jak bandaże, podkolanówki czy pończochy uciskowe na żylaki. Należy je jednak odróżniać od produktów wykorzystywanych w profilaktyce żylaków, które charakteryzują się wywieraniem niewielkiego ucisku podczas pracy mięśni nóg. W kompresjoterapii ucisk na tkanki jest natomiast ciągły, a jego siła wzrasta wraz ze zwiększeniem się wysiłku mięśni szkieletowych.

Istnieją 4 stopnie ucisku wyrobów stosowanych w kompresjoterapii. O tym jak duży ucisk zostanie zastosowany u konkretnego pacjenta decyduje lekarz. Zależy to przede wszystkim od rodzaju i stopnia zmian oraz od indywidualnych potrzeb pacjenta. Lekarz powinien również poinstruować pacjenta w jaki sposób stosować pończochy albo podkolanówki, w zależności od stopnia ucisku i umiejscowienia żylaka. Wyroby uciskowe są dobierane dla każdej osoby przez specjalistów, po dokładnym zmierzeniu kończyny, na której ma być zastosowane takie leczenie.

Skuteczne leki na żylaki nóg bez recepty – zachowawcze leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne żylaków to cały szereg produktów, które są dostępne na receptę lub bez niej. Są to różnego typu suplementy, tabletki, ale także maści i kremy z diosminą, hesperydyną czy rutyną. Oczywiście każdy nowy lek na żylaki nóg, jaki zamierzamy zacząć stosować, powinien zostać skonsultowany z naszym lekarzem. Ale wiele z nich może być stosowanych bez przeszkód przez niemal każdego, również w profilaktyce żylaków.

Wiele osób obawia się, że ogólnodostępne leki na żylaki bez recepty nie przyniosą tak dobrych efektów, jak te przepisane przez lekarza. Wszystko zależy jednak od stopnia zaawansowania zmian u konkretnego pacjenta. W aptekach znajdziemy sporo dobrej jakości preparatów, które poprawiają kondycję układu żylnego i krążenie krwi. Dodatkowo przeciwdziałają zastojom limfatycznym i niwelują takie dolegliwości jak obrzęki, ból czy uczucie ciężkości nóg. W przypadku zaawansowanej choroby żylakowej stosuje się natomiast leki przeciwzakrzepowe na żylaki.

Jeśli mamy zamiar stosować jakikolwiek lek na żyły, powinniśmy dokładnie sprawdzić jego skład. W tego typu preparatach warto szukać takich składników jak:

• diosmina – działa przeciwobrzękowo i ochronnie na żyły, pomaga je uszczelnić i zwiększa napięcie ścian naczyń krwionośnych;
• wyciąg z kasztanowca – zawarta w nim escyna wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Wyciąg pomaga też uszczelnić naczynia krwionośne i obniża lepkość krwi;
• trokserutyna – zwiększa napięcie ścian naczyń krwionośnych i ich przepuszczalność, a do tego wykazuje działanie przeciwzakrzepowe;
• hesperydyna – pomaga chronić naczynia krwionośne, poprawia kondycję naczyń włosowatych, usprawnia krążenie i sprawia, że naczynia krwionośne stają się bardziej szczelne. Lek na żyły z hesperydyną niweluje też obrzęki i uczucie ciężkich nóg;
• rutyna (rutozyd) – wykazuje działanie ochronne na naczynia krwionośne, zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych i dodatkowo je wzmacnia, a także posiada właściwości przeciwutleniające. Dodatkowo zwiększa napięcie ścian żył, usprawnia przepływ krwi i ma działanie przeciwzapalne oraz przeciwobrzękowe;
• wyciąg z ruszczyka – ma działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, uszczelnia naczynia włosowate, poprawia przepływ krwi w żyłach i ciśnienie krwi;
• dobesylan wapnia – zwiększa opór naczyń włosowatych, poprawia działanie śródbłonka naczyń, usprawnia mikrokrążenie i obwodowe krążenie żylne, a także pozwala uniknąć zastojów krwi.

Maść na żylaki nóg i pajączki

W leczeniu żylaków wyjątkowo często stosuje się środki działające miejscowo. Są one dostępne bez recepty, dlatego każdy może bez jakiegokolwiek problemu nabyć maści i kremy na żylaki i pajączki. Dostępne są też bardziej preferowany przez niektórych pacjentów żel na żylaki. Tego typu preparaty stosuje się w profilaktyce zmian w obrębie układu żylnego kończyn dolnych. Czasem również w sytuacji, gdy już zauważymy niepokojące objawy rozwoju choroby.

Co prawda nawet najlepsza maść na żylaki i pajączki nie jest w stanie ich zlikwidować, jednak preparaty te pozwalają skutecznie zahamować rozwój zmian, zniwelować towarzyszące im objawy oraz zapobiec powikłaniom żylaków. Mogą one zadziałać na swędzenie, drętwienie, uczucie ciężkości nóg oraz pojawiające się obrzęki.

Należy jednak pamiętać, aby w aptekach szukać produktów, które zawierają substancje poprawiające kondycję żył i funkcjonowanie całego układu żylnego, usprawniające przepływ krwi oraz działające przeciwbólowo, przeciwobrzękowo czy przeciwzapalnie. Warte uwagi są chociażby preparaty z diosminą i z heparyną, ale także maść z kasztanowca i maść bursztynowa. Przy bardziej zaawansowanych zmianach niezbędna jest zwykle również maść przeciwzakrzepowa na żyły. W tym przypadku również nabyć można preparaty stosowane w stanach zapalnych żylaków, na zakrzepicę żył, czy na zapalenie żył bez recepty.

Tabletki na żylaki nóg – przeciwzakrzepowe, z disominą a może ziołowe?

Oprócz opisanych powyżej maści, bardzo popularne są także tabletki na żyły bez recepty. Ich regularne przyjmowanie gwarantuje przede wszystkim wzmocnienie żył i poprawę funkcjonowania układu żylnego nóg. Oprócz tego, niwelują one dolegliwości towarzyszące chorobie żylakowej, takie jak drętwienie i uczucie ciężkości nóg, obrzęki czy uporczywe skurcze. Trzeba przy tym również pamiętać, że choćby najlepsze tabletki na żylaki, nie są w stanie całkowicie usunąć zmian, a jedynie powstrzymać ich dalszy rozwój.

Jeśli więc chcemy zacząć stosować takie preparaty, jakie dobre tabletki na żylaki powinniśmy wybrać? Warto w tym przypadku stawiać na tabletki z diosminą lub hesperydyną, ale także środki ziołowe (np. z wyciągiem z kasztanowca) i tabletki przeciwzakrzepowe. Oczywiście takie lekarstwo na ból nóg i żylaki dobrze jest stosować w połączeniu z innymi formami leczenia zachowawczego. Najlepiej robić to jednak pod okiem lekarza.

Domowe sposoby na żylaki – zioła, okłady i masaż nóg – leczenie domowe

Zachowawcze metody radzenia sobie z chorobą żylakową obejmują również leczenie domowe. Czy jest ono jednak skuteczne? Niestety nie możemy liczyć na to, że naturalne metody leczenia pomogą nam się pozbyć problemu. Są one jednak świetną profilaktyką żylaków i mogą stać się ważnym uzupełnieniem innych form leczenia tego schorzenia. Co na żylaki nóg powinniśmy zatem wypróbować?

1. Zioła na żylaki

Zioła, przede wszystkim w postaci naparów, to również skuteczny sposób na poprawę kondycji naszych żył. Posiadają one mnóstwo cennych właściwości, które sprawiają, że układ krążenia może działać lepiej, a dolegliwości związane z chorobą żylakową są mniejsze. Zioła, które warto stosować to między innymi:

• arnika – pobudza krążenie krwi i ma działanie przeciw obrzękowe;
• miłorząb – poprawia mikrokrążenie, zmniejsza napięcie ścian naczyń krwionośnych, łagodzi skurcze, zapobiega niewydolności żył;
• babka lancetowata  – zarówno napar, jak i okłady z babki lancetowatej niwelują objawy choroby żylakowej, jak obrzęk i uczucie ciężkości nóg.

2. Masaż nóg

Masaże nóg w chorobie żylakowej to bardzo dobry sposób na dolegliwości bólowe, uczucie ciężkości kończyn dolnych oraz na puchnięcie nóg. Musimy jedynie pamiętać, że masaż zaczynamy zawsze od stopy i powoli przesuwamy się w górę nogi. Możemy go wykonywać przy pomocy olejku do masażu lub stosowanej przez nas maści przeciw żylakom. Masaże nie powinny być silne i nie należy uciskać miejsc, gdzie znajdują się żylaki, ponieważ istnieje ryzyko ich uszkodzenia.

3. Okłady na żylaki

Okłady na nogi wykonane z produktów naturalnych, które znajdują się w niemal każdym domu, również mogą nam pomóc w złagodzeniu objawów choroby. Według wielu osób zmagających się z żylakami najlepszy efekt dają okłady z kapusty. Znajdujące się w niej substancje wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, przeciwdziałają krwotokom z osłabionych żył i przyśpieszają proces gojenia się ran, np. przy owrzodzeniu żylnym. Wystarczy obtłuc kilka liści kapusty by puściły soki, przykryć nimi zmienione chorobowo miejsce, delikatnie zabandażować i pozostawić na noc.

4. Ocet jabłkowy na żylaki

Ocet jabłkowy wspomaga krążenie oraz przepływ krwi w żyłach, a także łagodzi obrzęki oraz uczucie ciężkości nóg. Nierozcieńczony ocet wystarczy wsmarowywać w zmienione chorobowo miejsce dwa razy dziennie.

5. Czosnek i aloes na żylaki

Czosnek rozszerza naczynia krwionośne oraz poprawia krążenie krwi, natomiast aloes łagodzi stany zapalne żył i działa przeciwbólowo. Warto stworzyć na ich bazie domową maść na żylaki. Wystarczy te dwa składniki połączyć z olejkiem rozmarynowym, który utlenia krew i poprawia krążenie, oraz z sokiem z cytryny, który rozrzedza krew.

Mało inwazyjne leczenie zabiegowe

Co na bolące żylaki może nam pomóc? W przypadku, gdy żylaki powodują już duży dyskomfort, lekarz może zdecydować o wdrożeniu leczenia zabiegowego. Obejmuje ono mało inwazyjne zabiegi, które są stosowane przede wszystkim do pajączków i niewielkich żylaków. Decyzja o przeprowadzeniu leczenia tego rodzaju zapada po przeprowadzeniu dokładnej diagnostyki, w której szczególnie ważne jest badanie USG Doppler. Mało inwazyjne metody leczenia żylaków polegają na zamykaniu pni żylnych od środka. Najpopularniejsze zabiegi tego typu to:

1. Skleroterapia

Metoda chemiczna polegająca na wstrzyknięciu do światła żyły specjalnego preparatu chemicznego, który wywołuje kontrolowany stan zapalny. W efekcie następuje obliteracja, czyli zamknięcie światła żyły i stopniowe wchłonięcie niedrożnego naczynia przez organizm.

Zabieg stosowany jest głównie przy pajączkach oraz małych i średnich żylakach. Jest to zabieg bezpieczny, który trwa ok. 15 min i jest wykonywany w warunkach ambulatoryjnych, a więc nie wpływa na normalne funkcjonowanie pacjenta. Przez kilka do kilkunastu dni po zabiegu stosowana jest jednak kompresjoterapia, czyli noszenie wyrobów uciskowych zaleconych przez lekarza, które są tworzone po dokładnym zmierzeniu kończyny (w tym obwód nogi). Przeciwwskazaniem do wykonania skleroterapii może być zbyt duża średnica żyły (powyżej 8 mm), uczulenie na środek leczniczy lub ciąża.

2. Laserowe usuwanie żylaków i pajączków

Leczenie żylaków laserem to metoda termiczna, w której wysoka temperatura emitowana przez laser diodowy, obkurcza ściany naczynia żylnego i w konsekwencji doprowadza do jego zupełnego zwłóknienia.

W ten sposób leczeniu poddaje się przede wszystkim żylaki głównych żył (żyła odpiszczelowa i żyła odstrzałkowa) oraz inne żylaki o w miarę prostym przebiegu. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i trwa 20-60 min. Pacjent może od razu wrócić do normalnego funkcjonowania, ale przez jakiś czas musi stosować kompresjoterapię. Przeciwwskazania to w tym przypadku zbyt kręty przebieg żyły, jej duża średnica oraz umiejscowienie naczynia tuż pod powierzchnią skóry.

3. Klejenie żylaków

Zabieg polega na wprowadzeniu do żyły specjalnego kleju tkankowego. Klej ten powoduje zamknięcie światła naczynia i stopniowo doprowadza do jego zrośnięcia się.

Klejenie żylaków jest przeprowadzane w warunkach ambulatoryjnych i trwa ok. 20 min. Pacjent może od razu wrócić do swoich normalnych zajęć i w większości przypadków nie musi stosować wyrobów uciskowych. Zabieg wykazuje wysoką skuteczność również przy zamykaniu dużych pni żylnych i żylaków. Przeciwwskazania to między innymi kręty i powierzchowny przebieg naczyń, zrosty, zakrzepy oraz ciąża i karmienie piersią.

Leczenie chirurgiczne i inwazyjne

Nieustannie bolące nogi (gdy silny ból uniemożliwia normalne funkcjonowanie), stany zapalne żylaków i skóry czy przebarwienia to powikłania, na podstawie których lekarz może zdecydować o tym, iż konieczne jest leczenie operacyjne żylaków. Obejmuje ono takie metody jak:

• miniflebektomia (szydełkowanie żył)  – małoinwazyjna procedura trwająca ok. 20 min, przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych w znieczuleniu miejscowym. Polega na usunięciu niewydolnych naczyń żylnych przy pomocy specjalnych szydeł chirurgicznych;
• kriostripping – do zmienionej chorobowo żyły wprowadzana jest prze nacięcie na skórze specjalna sonda, której końcówka jest zamrożona do temperatury -80 stopni Celsjusza. Niska temperatura sprawia, że żylak przykleja się do sondy, co pozwala na wyciągnięcie na zewnątrz chorego naczynia. Zabieg trwa do 2 godzin, stosowane jest znieczulenie miejscowe, a pacjent może od razu wrócić do domu;
• stripping – chirurgiczne usunięcie żyły zmienionej chorobowo. Po wykonaniu odpowiednich nacięć i podwiązaniu żyły, wydobywa się ją na zewnątrz jednym szarpnięciem przy pomocy specjalnej sondy oraz przecięty zostaje perforator żył. Zabieg trwa do 60 minut i jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. Rekonwalescencja po operacji trwa od 2-4 tygodni, a przez kilka tygodni lub miesięcy konieczne jest również stosowanie kompresjoterapii. Na operowanej nodze może pojawić się zasinienie oraz krwiak, a także blizny po nacięciach. Zabieg ten jest refundowany przez NFZ.

Przeciwwskazania do leczenia chirurgicznego to między innymi niedrożność żył głębokich, choroba zakrzepowo-zatorowa (zapalenie żył) oraz zły stan ogólny zdrowia. Jeśli chodzi natomiast o ryzyko powikłań również może ono być większe niż przy innych metodach leczenia żylaków. Chodzi tu o takie powikłania jak:

• miejscowe zakażania;
• krwawienie z rany pooperacyjnej;
• obrzęki;
• dolegliwości neurologiczne;
• zakrzepica żył głębokich.

Niestety, w przypadku leczenia operacyjnego istnieje także ryzyko, iż nastąpi nawrot żylaków. Na szczęście, na wczesnym etapie ich rozwoju, żylaki nawrotowe można leczyć innymi, mniej inwazyjnymi metodami.

Literatura

1. Wojciech Noszczyk; Żylaki i inne choroby żył i kończyn dolnych; PZWL Wydawnictwo Lekarskie
2. Hans G. Schmidt; Żylaki kończyn dolnych; Cedrus Publishing House
3. Joh, J. H., Kim, W.-S., Jung, I. M., Park, K.-H., Lee, T., Kang, J. M., & Consensus Working Group.; Consensus for the treatment of varicose vein with radiofrequency ablation.; Vascular Specialist International, 30(4), 105-112
4. https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/vv/treatment
5. Hobbs, J. T.; The treatment of varicose veins a random trial of injection‐compression therapy versus surgery.; British Journal of Surgery 55.10 (1968): 777-780.